Tiếng ồn "tạch tạch" đặc trưng của rơ-le cơ trong máy bơm tăng áp là một trong những phiền toái lớn đối với nhiều gia đình, đặc biệt là ở khu vực đô thị hay các căn hộ chung cư. Tiếng ồn này không chỉ gây khó chịu mà còn báo hiệu sự hoạt động đóng ngắt liên tục của bơm, ảnh hưởng đến tuổi thọ thiết bị. Để giảm thiểu hoặc loại bỏ tiếng ồn này, có một số phương pháp hiệu quả mà bạn có thể áp dụng.
Đây là giải pháp hiệu quả và triệt để nhất để loại bỏ tiếng ồn rơ-le cơ, bởi vì các công nghệ này không sử dụng rơ-le cơ học. Máy bơm tăng áp sử dụng rơ-le cơ học tạo ra tiếng "tạch tạch" do sự đóng/ngắt vật lý của tiếp điểm điện khi áp lực nước đạt ngưỡng. Để loại bỏ hoàn toàn tiếng ồn này, bạn nên xem xét nâng cấp lên các công nghệ hiện đại hơn:
Máy bơm tăng áp điện tử: Loại bơm này thay thế rơ-le cơ học bằng bo mạch điện tử và cảm biến áp suất. Khi áp lực nước thay đổi, mạch điện tử sẽ điều khiển bơm bật hoặc tắt một cách êm ái hơn, không còn tiếng kêu "tạch tạch". Mặc dù vẫn là cơ chế bật/tắt hoàn toàn (ON/OFF), nhưng quá trình này diễn ra mượt mà và không gây ra tiếng ồn khó chịu từ rơ-le.
Máy bơm tăng áp biến tần (Inverter): Đây là giải pháp tối ưu nhất. Máy bơm biến tần không chỉ loại bỏ tiếng ồn rơ-le mà còn điều khiển tốc độ động cơ linh hoạt theo nhu cầu nước. Điều này có nghĩa là bơm không cần bật/tắt liên tục, mà sẽ chạy ở tốc độ phù hợp, duy trì áp lực ổn định và gần như không gây ra bất kỳ tiếng ồn nào trong quá trình vận hành, đồng thời tiết kiệm điện năng đáng kể.
Lắp đặt đúng cách có thể giảm đáng kể tiếng ồn và rung động truyền từ máy bơm ra môi trường xung quanh. Tiếng ồn của rơ-le cơ không chỉ là âm thanh từ chính bộ phận đó mà còn là rung động truyền qua cấu trúc.
Đặt máy bơm trên bề mặt vững chắc và phẳng: Đảm bảo máy bơm được đặt trên một nền cứng, không rung lắc. Bạn có thể sử dụng các tấm đệm chống rung làm từ cao su dày, hoặc vật liệu đàn hồi chuyên dụng đặt dưới chân bơm. Điều này giúp hấp thụ rung động trước khi chúng truyền xuống sàn nhà hoặc tường, giảm thiểu tiếng ồn cộng hưởng.
Cố định đường ống: Đảm bảo các đường ống nước (cả đầu hút và đầu xả) được cố định chắc chắn bằng kẹp hoặc giá đỡ, tránh tình trạng rung lắc hoặc va đập vào tường khi bơm hoạt động. Đường ống bị lỏng lẻo có thể tạo ra tiếng ồn lớn do ma sát hoặc va chạm.
Lắp đặt ở vị trí cách xa khu vực sinh hoạt: Nếu có thể, hãy đặt máy bơm ở những nơi ít được sử dụng trong nhà như nhà kho, khu vực giặt giũ riêng biệt, hoặc trong hộp kỹ thuật có cách âm. Tránh đặt gần phòng ngủ, phòng khách.
Tạo một "vỏ bọc" cách âm và hấp thụ rung động cho máy bơm có thể là một giải pháp hiệu quả. Ngay cả khi rơ-le vẫn kêu, bạn có thể "nhốt" tiếng ồn đó lại.
Làm hộp cách âm cho máy bơm: Bạn có thể tự làm hoặc mua một hộp cách âm chuyên dụng để bao bọc máy bơm. Hộp này nên được làm từ vật liệu có khả năng cách âm tốt như gỗ dày, ván MDF có lót thêm các vật liệu tiêu âm bên trong như mút xốp trứng, bông khoáng, cao su non. Đảm bảo hộp có đủ khe thông gió để máy bơm không bị quá nhiệt khi vận hành.
Sử dụng tấm cách âm: Dán các tấm cách âm trực tiếp lên tường hoặc sàn xung quanh khu vực đặt máy bơm. Các vật liệu như mút tiêu âm, cao su non, hoặc bông thủy tinh có thể hấp thụ âm thanh và giảm tiếng ồn dội lại.
Bọc ống dẫn nước: Đối với những đoạn ống gần bơm, bạn có thể bọc thêm lớp vật liệu cách âm (như ống bọc cách nhiệt có lớp cách âm) để giảm tiếng ồn do nước chảy và rung động truyền qua ống.
Đôi khi, tiếng ồn rơ-le không phải do bản thân rơ-le mà do các vấn đề khác trong hệ thống nước khiến rơ-le phải làm việc quá tải. Tiếng ồn bất thường có thể là dấu hiệu của một vấn đề tiềm ẩn.
Kiểm tra nguồn nước cấp: Tiếng rơ-le kêu liên tục hoặc "tạch tạch" dồn dập có thể do nguồn nước cấp vào bơm không đủ, khiến bơm phải làm việc liên tục để duy trì áp lực nhưng không đạt được. Hãy kiểm tra xem van tổng có mở hết, đường ống có bị tắc nghẽn, hoặc bể chứa có đủ nước không.
Điều chỉnh áp lực rơ-le: Nếu rơ-le được cài đặt quá nhạy, nó có thể bật/tắt liên tục. Bạn có thể thử điều chỉnh lại áp lực rơ-le (thường có một vít điều chỉnh trên thân rơ-le) để tăng khoảng chênh lệch giữa điểm bật và điểm tắt. Điều này sẽ làm giảm số lần bơm khởi động, từ đó giảm tiếng ồn. (Lưu ý: Chỉ thực hiện nếu bạn có kiến thức về kỹ thuật hoặc nhờ thợ chuyên nghiệp).
Bảo trì bơm định kỳ: Vệ sinh cánh bơm và bộ lọc định kỳ để tránh cặn bẩn làm kẹt hoặc giảm hiệu suất bơm, từ đó giảm tải cho động cơ và rơ-le. Kiểm tra tình trạng motor và các bộ phận cơ khí khác để đảm bảo không có sự mài mòn gây tiếng ồn. Nếu rơ-le đã quá cũ và hư hỏng, việc thay thế rơ-le mới (hoặc tốt hơn là nâng cấp lên rơ-le điện tử) là cần thiết.